Rocznica hańby

Dwudziesta rocznica wolnych wyborów zaprzątnęła całkowicie głowę GazWybu i innych mediów głównego nurtu. Nikt już nie pamięta, że nie były to wybory wolne a pieczętujące układ zawarty między totalitaryzmem, a pewną konstruktywną częścią opozycji w której komuniści oddawali władzę formalną, zachowując prawie całkowicie tą realną. Drugim wydarzenie pieczętujące ten układ było obalenie rządu Olszewskiego- kończyło ono lustracje i walkę z agenturą oraz pozwalało dalej wyprzedawać za bezcen majątek państwowy- oznaczało dalszą realną władzę komunistów. Tak zwana nocna zmiana miała miejsce 4 czerwca 1992- dziś mija siedemnasta rocznica hańby.

Czwarty czerwca 1992 roku był momentem, w którym ostatecznie zerwano z próbą odcięcia się od spuścizny komunizmu. Zamknął on okres, w którym ważyły się dwie możliwości alternatywnej budowy III RP. Tej budowanej na strukturach PRL i będącej jego ciągłością instututonalną i moralną oraz tej nawiązującej do tradycji II RP, państwa podziemnego, rządu na uchodźstwie. To są przeciwstawne koncepcje, a wybór między nimi zdecydował o budowanie nowego ustroju. I do dzisiaj mamy określone konsekwencje, jeśli chodzi i funkcjonowanie państwa. 4 czerwca 1992 roku zwyciężyła ta pierwsza.- Jan Olszewski



Lustracja była narzędziem, od którego zależała realizacja programu rządu. 28 maja, gdy przyjmowana była uchwała, losy rządu były już przesądzone i zdecydował o tym realizowany przez nas program, którego bały się elity okrągłego stołu. Przede wszystkim chodziło o nasz program gospodarczy. Wstrzymaliśmy patologiczną prywatyzację niszczącą polski przemysł. Wprowadziliśmy minimalne ceny na płody rolne. Zablokowaliśmy sztuczną aprecjację złotego hamującą eksport. Zaczęliśmy czyścić gospodarkę z układów mafijnych. W marcu 1992 r. kierowane przeze mnie MSW opublikowało raport o kształtowaniu się mafii wywodzącej się z układów komunistycznych służb specjalnych. „Gazeta Wyborcza” nazwała go „czarnym raportem Macierewicza”. Napisała, że wskazując na istnienie mafii, straszę zagranicznych inwestorów i szkodzę gospodarce! Więc po dziś dzień polską gospodarką rządzą układy mafijne mające swoją genezę w tamtych latach. No i geopolityka. Premier Olszewski rozpoczął rozmowy o wejściu do NATO, a minister obrony narodowej Jan Parys zaczął czyścić wojsko z sowieckich zauszników. O losach rządu przesądził ostatecznie prezydent Wałąsa, kiedy sprzeciwiliśmy się przekazaniu dawnych baz sowieckich spółkom rosyjskim kierowanym przez KGB i GRU. Odmówiliśmy też budowy osiedli mieszkaniowych w Kaliningradzie – czego domagali się Rosjanie za wyjście ich wojsk z Polski. Wałęsa wiedział, że nasz rząd na to nie wyrazi zgody, ale pojechał na Kreml, by podpisać układ zawierający owe warunki. Weto rządu popsuło mu plany, więc 26 maja wezwał opozycję do obalenia Olszewskiego. Dwa dni później Sejm przyjął uchwałę lustracyjną, a 4 czerwca, gdy rozpocząłem jej realizację, Wałęsa z Tuskiem, Moczulskim, Pawlakiem i Kwaśniewskim obalili rząd.- Antoni Macierewicz



Dzień 4 czerwca 1989 roku nie był dniem obalenia komunizmu. Dzięki Okrągłemu Stołowi komunizm miał się w Polsce bardzo dobrze jeszcze przez wiele lat, a aktywiści partii komunistycznej, jak i skompromitowani funkcjonariusze służb specjalnych, spokojnie weszli do życia społecznego i politycznego Trzeciej RP. Jeśli rocznica tego dnia jest dla kogoś świętem to przede wszystkim dla gorących wyznawców Czesława Kiszczaka, Adama Michnika, Wociecha Jaruzelskiego i Tadeusza Mazowieckiego.- Ks. Tadeusz Iskaowicz-Zaleski




W czerwcu roku 1989 znalazło się jednak coś godnego upamiętnienia. Było to jednoznaczne zajęcie stanowiska przez polskie społeczeństwo wobec ustroju komunistycznego. Same wybory nie były ani wolne ani demokratyczne. Z tego punktu widzenia nie miały one większego znaczenia. Istotne było wyraźne zajęcie stanowiska przez naród. Niestety ten ewidentny przejaw woli narodu został wtedy zignorowany.- Jan Olszewski

Uznaliśmy, że najważniejsze będą trzy regulacje prawne. Po pierwsze – eliminacja ludzi aparatu komunistycznego z administracji państwowej. W kwietniu 1992 r. przekazałem do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o tajemnicy państwowej. Nowelizacja polegała na wprowadzeniu art. 8a, zawierającego procedurę lustracyjno-dekomunizacyjną. Po drugie – szeroka ustawa dekomunizacyjna wzorowana na rozwiązaniach czechosłowackich. Przygotowany projekt zakładał, że byli funkcjonariusze aparatu partyjnego, począwszy od sekretarzy komitetów PZPR w dużych przedsiębiorstwach, funkcjonariusze tajnych służb i ich agenci nie będą mogli pełnić żadnych funkcji publicznych przez 10 lat. Ten projekt wywołał histerię „Gazety Wyborczej”, która tworzyła wokół niego atmosferę zagrożenia i przerażenia. Pisano, że przygotowujemy ustawę, która ma wyeliminować z życia publicznego wszystkich członków PZPR, ZMS, ZMW itd. Każdy b. szeregowy członek PZPR miał być rzekomo traktowany jak przestępca. Po trzecie – jako doraźne rozwiązanie lustracyjna uchwała sejmowa z 28 maja 1992 r., która zobowiązywała ministra spraw wewnętrznych do sporządzenia listy agentów wśród parlamentarzystów i osób pełniących najwyższe funkcje w państwie.- Antoni Macierewicz



Startująca z pierwszych miejsc w kategorii przemian systemowych Polska szybko znalazła się na szarym końcu wśród takich państw jak Węgry czy Czechosłowacja. Mało kto pamięta, że w marcu 1989 roku odbyły się pierwsze, częściowo wolne wybory to rosyjskiego parlamentu. Jedynie 1/3 mandatów z całej puli było przeznaczone dla KPZR i jej sojuszników- w Polsce to stronie opozycyjnej a nie władzy zaproponowano 1/3 mandatów. Gdy w Polsce w czerwcu 1989 roku realizowano ustalenia okrągłego stołu w postaci częściowo wolnych wyborów na Węgrzech rozpoczynały się obrady trójkątnego stołu Trzy miesiące później komuniści i opozycja podpisali tam umowę przewidującą całkowicie wolne wybory i wybór prezydenta przez parlament. Opozycja zerwała jednak porozumienie i postanowiła przeprowadzić całkowicie wolne wybory prezydenckie. Końcem grudnia Zgromadzenie Narodowe Czechosłowacji wybrało na prezydenta Vaclava Havla, co społeczeństwo potwierdziło w lipcu 1990 roku, miesiąc później wybrało ono parlament w całkowicie wolnych wyborach.
W Polsce, odwrotnie niż na Węgrzech porozumienia okrągłostołowe łamali tylko komuniści co nie spotykało się z odzewem tej części Solidarności, która skupiona wokół Wałęsy zasiadła do stołu razem z Jaruzelskim. Po tym jak 4 czerwca 1989 roku społeczeństwo jednoznacznie odrzuciło władzę namiestników Kremla, opozycjoniści przystąpili do korekty porozumień na korzyść komunistów. Strona rządowa otrzymała szanse odzyskania w II turze wyrobów 33 mandatów, które przepadły wraz z odrzuconą przez społeczeństwo Listą Krajową. Gdy Polacy w 1990 roku wybierali w pierwszych wolnych wyborach swojego prezydenta w krajach sąsiednich rządzili demokratyczni prezydencji i takież zgromadzenia narodowe. Polskie społeczeństwo swoje pierwsze wybory parlamentarne przeżywało w dwa lata po Węgrach. Nie było obalenia komunizmu skoro doszło do kontraktu elit. Obie te opcje się wykluczają, albo obalenie albo porozumienie.
4 czerwca 1992 roku zdominowany przez postsolidarnościowe siły parlament , usuwając wraz z formacjami postkomunistycznymi lustrujący go rząd, pokazał po raz kolejny, że Polska biegu rozpoczętego 4 czerwca 1989 roku nigdy nie ukończyła.- Paweł Zyzak

Wszystkie wypowiedzi pochodzą z Gazety Polskiej nr 22 (827) z dnia 3.06.2009.